پرسش و پاسخ (جواب مكتبي)


س:
در نزد لقب شريف قائم براى حضرت مهدى (عجل الله فرجه) دستور است كه بايستيم و دست
بر سر گذارده براى فرج حضرت دعا كنيم، آيا اين تعظيم در برابر اين نام مبارك در همه
جا عموميت دارد (مثل: مابين موعظه، قرائت و استماع روايات) و يا باز هم بستگى به
توسل و توجه به آن حضرت دارد؟ و اين‏كه به هنگام خواندن دعاهاى وارده براى حضرت،
ادب نموده برمى‏خيزيم بر اساس چه دستور العملى است؟

ج: از حديث شريف امام رضا – عليه
السلام – استفاده مى‏شود كه هرگاه به آن بزرگوار متوسل مى‏شويم و توجه مى‏نماييم
چه مستقيماً (مانند زيارات آن حضرت و يا توسل به خود آن بزرگوار) و چه غير مستقيم
(مانند حالات دعا و واسطه قرار دادن آن بزرگوار و يا دعا درباره‏ى آن حضرت و يا در
زيارت ساير معصومين) و به خصوص در هنگام ذكر لقب «قائم» (در همان حالاتى كه ذكر
شد) به احترام مى‏ايستيم، زيرا آن بزرگوار در چنين مواردى نظر خاص به ما مى‏فرمايند
و براى تعظيم آن نظر خاصّ و توجه مخصوص، اگر نشسته‏ايم برمى‏خيزيم. ولى در غير آن
حالات نام‏برده ايستادن لزومى ندارد و بلكه جا ندارد زيرا ائمه : در روايات زيادى
براى اصحاب خود نام آن حضرت را مى‏بردند و نه خود بر مى‏خواستند و نه به اصحاب
دستور مى‏دادند كه از جا برخيزند و اگر بگوييد كه از آن جهت بوده كه در آن زمان‏ها
حضرت به دنيا نيامده بودند مى‏گويم حقيقت نوريّه‏ى آن حضرت موجود بوده و حتى حضرت
رسول – صلي الله عليه و آله – در شب معراج نور آن بزرگوار را زيارت كردند.

س:كسى كه حساب سال نداشته و بعد از
چند سال مصمّم به پرداخت خمس مى‏گردد دو صورت درباره‏ى وى متصور است حكم هر يك را
مشخص فرماييد:

الف: هيچ نمى‏داند از ابتداى سن
تكليف سود سالانه‏اش چه مقدار بوده و به چه نحوه در ضروريات يا فضولات معاش خود
صرف كرده است؟

ج: اگر نمى‏داند تكليفى ندارد.

ب: حدوداً مبالغ درآمد سالانه و
نوع مصارف آن‏ها را مى‏داند؟

ج: اگر مازاد مخارج سال داشته و
مقدار آن‏ها را مى‏داند خمس آن‏ها را مى‏پردازد و گرنه به مقدارى كه مظنّه دارد مى‏پردازد.

س:  ضروريات و تجملات زندگى در اقشار مختلف جامعه و
خانواده‏ها متفاوت است معيار در تعيين آن‏ها چيست؟

ج: در حدّ متعارف هر طبقه‏اى از
طبقات جامعه اصول و فضول زندگى در نظر گرفته مى‏شود.

س: جهيزيه كه پدر به فرزند دختر
خود مى‏دهد حكم احسان دارد يا جزء مؤنه‏ى شخص به شمار مى‏آيد كه چنانچه مافوق
ضروريات باشد خمس دارد؟

ج: در حكم مؤنه و مخارج پدر است و
در حدّ متعارف هر طبقه‏اى جزء مخارج محسوب مى‏شود.

س: كسى كه مالى را قرض الحسنة داده
و سال بر آن مى‏گذرد، آيا در هنگام تحويل خمسش را بايد پرداخت كند؟

ج: مازاد مخارج بر آن صدق مى‏كند و
با توجه به ساير شرايط بايد خمس آن را بپردازد.

س: كسى كه به مرور، هر سال مبلغى
از سود را براى فريضه‏ى حج در نظر مى‏گيرد يا ذخيره مى‏كند تا قبل از رسيدن به حد
استطاعت خمس به آن تعلق مى‏گيرد؟

ج: ذخيره براى حجّ خمس ندارد اگر
چه بر آن سال بگذرد.

—————————————

پرسش هاي خود را در قسمت نظرات درج كنيد.